مقدمه
زندگی حضرت محمد (ص) از صدر اسلام مورد توجه
و اهتمام مسلمانان قرار داشته است ؛ با اینهمه ، روایات بیشمار موجود در
بیشتر جزئیات همداستان نیستند و به ویژه آگاهیهای ما در باب زندگی آن
بزرگوار ، پیش از بعثت ، به تفصیل شرح سیرة ایشان پس از بعثت نیست . به هر
حال ، آنچه از مطالعه و بررسی زندگی وی در طول 63 سال در ذهن نقش میبندد،
بازتابی از تصویر ظهور پیامبری الهی و سرگذشت شخصیتی است که با پشت سر
نهادن دشواریهای بسیار ، بیهیچ خستگی و ناامیدی به اصلاح جامعه ، دست زد و
توانست جزیره العرب را متحد کند و آمادة گستردن اسلام در بیرون از مرزهای
عربستان شود و از آن مهم تر دیانتی را بنیاد نهد که اینک یکی از مهمترین
ادیان جهان به شمار میرود .
از تولد تا بعثت
تولد حضرت محمد ( ص) بنابر بسیاری از روایات
در 17 ربیع الاول عامالفیل ( 570 م ) ، یا به روایتی 12 همان ماه در
تقویم عربی روی داد . پدر پیامبر(ص)، عبدالله فرزند عبدالمطلب و مادرش
آمنه دختر وهب و هر دو از قبیلة بزرگ قریش بودند ؛ قبیلهای که بزرگان آن
از نفوذ فراوانی در مکه برخوردار بودند و بیشتر به بازرگانی اشتغال داشتند .
عبدالله ، پدر پیامبر (ص) اندکی پیش از تولد فرزندش برای تجارت با کاروانی
به شام رفت و در بازگشت بیمار شد و درگذشت . بنابر رسمی که در مکه رایج
بود ، محمد (ص) را به زنی به نام حلیمه سپردند تا در فضای ساده و پاک بادیه
پرورش یابد . وی 6 ساله بود که همراه مادر برای دیدار خویشان به یثرب (
مدینه ) رفت، اما آمنه نیز در بازگشت ، بیمار شد و درگذشت و او را در
ابواء ـ نزدیک مدینه ـ به خاک سپردند. محمد ( ص) از این پس در کنف حمایت
جدش عبدالمطلب قرار گرفت ، اما او نیز در 8سالگی وی درگذشت و سرپرستی محمد (
ص) بر عهدة عمویش ابوطالب گذارده شد. ابوطالب در سرپرستی برادرزاده اش
کوششی بلیغ می کرد . در سفری تجارتی به شام او را با خود همراه برد و هم در
این سفر ، راهبی بَحیرا نام ، نشانه های پیامبری را در او یافت و ابوطالب
را از آن امر مطلع ساخت. از وقایع مهم پیش از ازدواج پیامبر ( ص ) ، شرکت
در پیمانی به نام « حلف الفضول » است که در آن جمعی از مکیان تعهد کردند «
از هر مظلومی حمایت کنند و حق او را بستانند » . پیمانی که پیامبر (ص)
بعدها نیز آن را میستود و میفرمود اگر بار دیگر او را به چنان پیمانی باز
خوانند ، به آن میپیوندد.
شهرت محمد (ص) به راستگویی و درستکاری چنان
زبانزد همگان شده بود که « امین » لقب گرفت و همین صداقت و درستی توجه
خدیجه دختر خویلد را جلب کرد و او را با سرمایة خویش برای تجارت به شام
فرستاد ؛ سپس چنان شیفتة درستکاری « محمد امین» شد که خود برای ازدواج با
وی گام پیش نهاد ، در حالی که بنابر مشهور ، دستکم 15 سالی از او بزرگتر
بود . خدیجه برای محمد ( ص ) همسری فداکار بود و تا زمانی که حیات داشت ،
پیامبر همسر دیگری برنگزید . او برای پیامبر ( ص ) فرزندانی آورد که پسران
همگی در کودکی در گذشتند و در میان دختران ، از همه نامدارتر ، حضرت
فاطمه( ع) است . از جزئیات این دوره از زندگی پیامبر ( ص) تا زمان بعثت
آگاهی چندانی در دست نیست ؛ جز آنکه می دانیم نزد مردمان به عنوان فردی اهل
تأمل و تفکر شناخته شده ، و از خوی و رفتارهای ناپسند قوم خود سخت ناخشنود
بود . از آداب و رسوم زشت آنان چشمگیرتر از همه بت پرستی بود و پیامبر (ص)
از آن روی بر میتافت . محمد (ص) اندکی پیش از بعثت ، دیر زمانی را به
تنهایی در غار حرا، در کوهی نزدیک مکه به سر میبرد و زمان را به خاموشی و
اندیشه میگذرانید.
ادامه مطلب ...